Ngôi nhà bằng gỗ lim dựng cách đây 13 năm của ông Nguyễn Văn Ca ở xã Thủy Triều (Thủy Nguyên, Hải Phòng) được nhiều người trầm trồ.
Xã Thủy Triều, Thủy Nguyên (Hải Phòng) được biết đến với nhiều ngôi nhà bằng gỗ lim. Trong đó có ngôi nhà của ông Nguyễn Văn Ca (67 tuổi).
Ngôi nhà được xây dựng cách đây 13 năm, lấy ý tưởng từ kiến trúc cung đình Huế. Tầng 1 của căn nhà xây bê tông dùng làm nơi sinh hoạt cho gia đình, tầng 2 (dựng bằng gỗ lim) có 3 gian với 4 cột trụ, 3 cửa chính. Đây là nơi gia chủ thờ cúng, tiếp khách quý.
Cầu thang dẫn lên tầng 2.
Trước hiên nhà, gia chủ đặt bộ bàn ghế gỗ, ngồi hóng mát vào mùa hè.
Các nét chạm trổ tinh tế trên mái của ngôi nhà.
Trần hiên nhà được ốp hoàn toàn bằng gỗ.
Hệ thống cửa bức bàn (loại cửa có thể tháo rời).
Trên xà ngang của ngôi nhà, gia chủ khắc dòng chữ Hán. Ông Ca cho biết, các chữ Hán này có nội dung mang ý nghĩa phong thủy cho ngôi nhà. Thời điểm làm nhà, ông mời người về viết, sau đó để thợ khắc lên.
Bộ hương án, hoành phi câu đối chạm trổ hình rồng. Tất cả đều được làm từ gỗ lim quý.
Trụ đỡ 4 cây cột nhà chế tác từ đá xanh nguyên khối ở Thanh Hóa.
Ông Ca chia sẻ, bên cạnh làm nông nghiệp, dòng họ nhà ông có nhiều đời làm nghề mộc, đời ông là thứ 8. Ông cho hay, làm nhà gỗ không đơn giản như xây nhà mái bằng mà đòi hỏi sự am hiểu phong thủy và sự tỉ mỉ, khéo tay của người thợ dựng nhà. Người thợ phải kiêng kị cho gia chủ từ khâu chọn gỗ. Dựng nhà tùy vào gia chủ làm nghề gì thì dựng theo cung có lợi cho sự phát triển của gia chủ. Ví dụ: Gia chủ làm nghề buôn bán, thợ sẽ dựng nhà theo cung Tài; gia chủ làm nghề bàn giấy, thợ làm nhà theo cung Quan…
Hiện gia đình ông còn lưu giữ chiếc thước Lỗ Ban cổ. Theo lời ông Ca, người phương Đông trọng tín ngưỡng, luôn quan niệm ’có kiêng có lành’ nên trong bất kỳ việc gì cũng cẩn trọng xem xét. Từ việc dựng vợ gả chồng đến việc xây nhà dựng cửa phải đúng hướng, hợp tuổi, đúng ngày giờ… Một người thợ mộc ở Trung Quốc thời xưa tên là Lỗ Ban đã nghiên cứu về phong thủy, kinh dịch … tạo ra một cây thước gỗ. Cây thước này giúp thợ mộc có thể dựng được ngôi nhà phù hợp với cung mệnh của gia chủ. Ngày nay, loại thước này vẫn được ứng dụng rộng rãi trong xây dựng.
Ngôi nhà này ông Ca tự lên ý tưởng, sau đó cho thợ mộc trong xưởng làm. Thời gian dựng ngôi nhà khoảng 1 năm, với tổng chi phí trên 3 tỷ đồng. Vẫn lời ông Ca, ông bắt đầu làm nhà gỗ từ năm 20 tuổi, đến nay ông đã dựng hàng trăm ngôi nhà cho khách. Trong hơn 40 năm làm nghề, ông cũng đã đào tạo truyền lửa nghề cho trên 300 người. Ghi nhận công lao của ông trong việc duy trì, sáng tạo và phát triển nghề mộc – điêu khắc, năm 2014, UBND thành phố Hải Phòng đã phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Hải Phòng” cho ông Ca.
Trong ngôi nhà gỗ, bức tranh ’Tùng hạc diên niên’ có ý nghĩa mang lại may mắn, trường thọ cho gia chủ.
Chiếc sập gụ cầu kỳ được chạm trổ hình hoa, đặt giữa nhà.
